بدون شک آناناس یکی از مقاوم ترین و کم توقع ترین گیاهان مثمر است و پرورش آناناس به راحتی در هرجایی حتی مناطق سردسیر نیز مقدور است زیرا آناناس علاوه بر مزرعه و فضای باز، به راحتی در گلدان و منزل هم رشد می کند. اگر قصد پرورش آناناس در منزل را دارید، فقط نیازمند یک مکان گرم و پرنور مثل پنجره جنوبی خانه هستید.
علاوه بر مقاوم و کم توقع بودن که پرورش این گیاه را برای همه آسان کرده است، ویژگی دیگر آناناس پاجوش و تنه جوش های زیاد آن است که تکثیر تعداد زیادی از آن را مقدور می سازد.
پرورش آناناس
پرورش آناناس تقریبا برای هرکسی مقدور است به شرطی که اصول آن را بداند. برای درک بهتر ویژگی های گیاه ابتدا عکس بوته نابالغ و سپس عکس بوته به گل و میوه نشسته آناناس را مشاهده کنید:
ویژگی های گیاه آناناس:
آناناس برگ های سخت و خشنی دارد که آب کمی از طریق تبخیر از دست می دهند.
آناناس از خانواده بروملیاد (bromeliads) است و سیستم ریشه ای توسعه یافته ای ندارد.
به علت ساختار ریشه، ریشه های آناناس مستعد پوسیدگی هستند برای همین می بایست بستری با زهکش بالا برای آن در نظر گرفت.
باتوجه به عدم وجود ریشه های وسیع، آناناس به راحتی در گلدان قابل پرورش است و حتی در گلدان های کوچک هم قابلیت باردهی دارد.
آناناس را نباید در خاک رسی سفت کشت کرد.
جذب بسیاری از مواد مغذی و آب مورد نیاز آناناس از طریق برگ های آن صورت میگیرد.
آناناس را می توان در آفتاب مستقیم کشت کرد. همچنین آناناس در نور زیر سایه انداز (شید) نیز به خوبی رشد می کند.
آناناس خاک های کمی اسیدی را بیشتر دوست دارد.
چیزهایی که گیاه آناناس دوست ندارد و باید از آن پرهیز کرد:
خاک های خیس و ماندآبی در کنار ریشه
سرمازدگی
سوختن برگ ها با کود غلیظ
کاشت آناناس
برای کاشت آناناس می توانید از تنه جوش یا پاجوش یا از سرتاج میوه (که اکثر افراد با آن آشنا هستند) استفاده کنید. در صورت استفاده از سرتاج میوه، آن را از میوه آناناس جدا کنید. به خوبی انتهای ساقه را تمیز کنید طوری که از میوه چیزی روی آن نماند. سپس چند برگ پایینی را هم جدا کنید (در مورد تنه جوش و پاجوش هم برگ های پایینی را بکنید) تا ساقه بیشتری برای کاشت نمایان شود. ممکن است هنگام کندن برگ های پایینی ریشه های کوچکی را بین آنها ببینید. بعد از آماده شدن، گیاهچه را به مدت یک یا دو روز در دمای اتاق نگهدارید تا انتهای گیاه خشک شود.
پس از آن درصورت تمایل به کاشت داخل زمین گودالی با قطر و ارتقاع 50 سانت بکنید و با یک بستر با زهکش مناسب پر کنید، سپس با حفر یک چاله گیاهچه را داخل آن بکارید و دور آن را با خاک کمی بلند کنید. بهتر است قبل از کاشت بستر را نیمه مرطوب کنید و سپس کاشت را انجام دهید. کاشت آناناس در گودال های بزرگ و عمیق آبگیر خودداری کنید.
یکی از بهترین روش های تهیه نهال آناناس، خرید نهال کشت بافت شده آن است. نهال های کشت بافتی معمولا به علت داشتن ریشه های بهتر و همچنین عاری بودن از ویروس ها و باکتری های داخلی تلفات بسیار کمتر و رشد بهتری دارند. برای تهیه نهال های کشت بافتی آناناس در سایزهای مختلف بصورت تکی یا عمده اینجا را کلیک کنید.
در صورت تمایل به کاشت در گلدان پس از خشک شدن انتهای گیاهچه، آن را داخل ظرفی پرشده با بستر دارای زهکش مناسب (مثل ترکیب کوکوپیت، پرلیت، پیت ماس و خاک چایی) بکارید. اندازه گلدان را خیلی بزرگتر از گیاه در نظر نگرید تا گیاهچه آناناس سریعتر ریشه دار شود.
درصورتی که برای پرورش منزل یا در تعداد کم نیاز به بستر کاشت آناناس دارید، می توانید برای تهیه بستر (خاک) تخصصی آناناس اینجا کلیک کنید.
فاصله کاشت
اگرچه آناناس ریشه های منشعبی ندارد اما برگ های سیخ و لبه اره ای آن می تواند پخش شده و تا یکمتر ارتفاع رشد و حجم زیادی را اشغال کنند. برای همین بهتر است آناناس ها را در فاصله 40 سانتی متری هم کاشت تا بتوانند بدون ایجاد مزاحمت رشد کنند و به ثمر بشینند.
آبیاری آناناس
همانطور که ذکر شد آناناس آب کمی از برگ های خود از دست می دهد. برای همین حتی دربسیار زمین های نسبتاً کم آب آمریکای مرکزی هم نسبت به کشت آن اقدام می کنند و میزان آب حداقلی در دسترس به گیاه می رسانند(مانند مناطق جنوبی کشور). در این صورت می بایست پای بوته لایه ای ضخیم از مالچ ریخته شود تا از تبخیر جلوگیری گردد.
در صورتی که آب به میزان کافی در دسترس باشد عموماً آبپاشی در حجم کم ولی با دفعات زیاد و منظم انجام می شود تا با آبپاشی منظم روی برگ ها رطوبت گیاه و برگ ها حفظ شود اما از آبیاری زیاد گیاه و غرغابی شدن پای ریشه تاحد امکان جلوگیری شود. اگردر گلدان نسبت به کشت اقدام می کنید می توانید با کوچک گرفتن سایز گلدان از غرغابی شدن ریشه گیاه جلوگیری کنید.
همچنین میزان آبیاری با شدت نور و دما رابطه مستقیمی دارد. در فصول گرم سال نسبت به آب پاشی منظم برگ های آن اقدام کنید. فراموش نکنید که برای جلوگیری از حالت ذره بینی و سوختگی گیاه از قطرات آب روی برگ ها، حوالی ظهر و شدت بالای تابش خورشید از آبپاشی خودداری کنید و آبپاشی روی برگ ها را به ابتدای صبح و عصر موکول کنید. در صورتی که دمای بالا را تجربه می کنید (مانند فصول گرم) از ماندن آب در وسط گیاه نترسید، این آب تبخیر می شود اما در فصول سرد که گیاه داخل منزل نگهداری می شود بهتر است آب وسط طوق را خالی کنید.
در صورتی که در فصل پاییز و زمستان گیاه را داخل منزل نگهداری می کنید میزان آبیاری در فصول سرد را کاهش دهید اما حتماً در فصول گرم گیاه را در فضای بیرون و آفتابی بگذارید و بصورت منظم آبپاشی کنید تا گیاه رشد بهتری را تجربه کند.
تغذیه آناناس
همانگونه که ذکر شد آناناس بیشتر نیاز مواد غذایی خود را از طریق برگ ها جذب می کند و برای تغذیه باید از نشستن محلول ها روی برگ اطمینان حاصل کرد. این امر به ویژه در ماههای اول کاشت که هنوز ریشه های گیاه توسعه نیافته از اهمیت دو چندانی برخوردار است.
در صورت تمایل به تغذیه شیمیایی باید حتما از کود های بسیار رقیق استفاده کنید تا توانایی جذب از طریق برگها وجود داشته باشد. درماه های اول کاشت می توانید از کود 10-52-10 و سپس 20-20-20 و 12-12-36 استفاده کنید.
اگر پرورش میوه بصورت ارگانیک را در نظر دارید بهترین روش مخلوط کردن خاک با کومپوست و سپس ریختن لایه ضخیمی از مالچ رو آن است. می توانید از پلیت مرغی هم استفاده کنید و آن را دور تنه گیاه بریزید. همچنین برای محلول پاشی نیز عصاره جلبک دریایی کود بسیار خوبی است که باید محلول رقیق شده آن را با آبپاش ماهیانه روی برگ ها بپاشید.
در نظر داشته باشید که رنگ بنفش رو به قرمز برگ های آناناس به ویژه در ماه های اول کاشت نشانه کمبود مواد غذایی در این گیاه است که بهتر است با محلول پاشی برطرف شود. البته بسیاری از گیاهچه های آناناس این مورد را دارند و نشانه نگران کننده منجر به از بین رفتن گیاه نیست.
باردهی آناناس
زمان به میوه نشستن بستگی به میزان مراقبت شما از نهال، رقم نهال کاشته شده، آب و هوای منطقه و حتی نوع گیاهچه کاشته شده (سرتاج میوه، پاجوش یا تنه جوش) دارد.
معمولاً سرتاج میوه زمان زیادی را تا میوه دهی می طلبد که این امر در هوای مناسب می تواند حدود 2 سال باشد (در اقلیم های سرد حتی بیشتر). پاجوش ها حدود 18 ماه و تنه جوش ها حدود 12 ماه بعد به میوه می روند.
به طور کلی آناناس وقتی به گل می نشیند که از بلوغ و رشد کافی برخوردار باشد. برای همین میزان مراقبت شما از نهال در مدت به میوه نشستن از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین برای پرورش در فضای باز، نوع آب و هوا و در منزل و فضای بسته نور کافی بسیار مهم هستند.
آناناس های سایز بزرگ کاشته شده در سطل 7، حدود یکسال سن دارند و می توانند در همین سایز به بار نشسته و نیازی به تعوی گلدان و بستر برای آنها نیست. برای تهیه آناناس های سایز بزرگ اینجا کلیک کنید.
معمولاً سایز گرفتن کامل و رسیدن میوه با رنگ گیری طلایی کامل روی بوته تا 6 ماه طول می کشد. در صورتی که از مشکلاتی مانند آفتاب سوختگی یا آسیب دیدن میوه ها توسط پرندگان و حیوانات بیم دارید می توانید پس از سایز گرفتن میوه آن را بچینید تا در فضای اتاق برسد.
به طور کلی میوه گیری از اولین آناناس ها کاری زمان بر است. اما بعد از آن هم پاجوش های بوته های بالغ شما زودتر میوه می دهند وهم برای شما تعداد زیادی تنه جوش و پاجوش تولید می کنند که می توانید تعداد زیادی آناناس را برای خود تکثیر کنید. معمولا در مناطق گرمسیری بعد از سالهای اولیه اینقدر بوته آناناس در یک مزرعه کاشته می شود که همیشه میوه آن قابل برداشت هست.